Kitap okumak okula başladığınız zamandan yaşlanıp bir köşeye çekildiğiniz zamanlara kadar hayatınızın içinde yer alan keyifli bir faaliyettir. Birçok kitap okusanız da aralarında sizi çeken, etkileyen hatta hayatınızı değiştirecek kitaplar bulmanız nadiren olur. Düzenli kitap okuyan birinin ortalama yılda 10-12 kitap okuduğunu varsayabiliriz. Bu durumda hayatı boyunca yaklaşık 500-600 kitap okumuş olacaktır. Bu kadar kitap arasında hayatınızı değiştirecek kitap bulma oranını bir düşünelim. İyimser bir bakışla % 1 seviyesinde olsa en fazla 5-6 kitap çıkar.
Peki ya birileri, örneğin ben, önceden değerlendirme ile bu listeyi hazırlamış olsam… Bu oranı arttırmak güzel olmaz mıydı?
Hayatınızı değiştirecek kitaplar listesini neye göre belirdim?
Aslına bakarsanız öncelikle şunu belirtmem gerekir ki bu nihai bir liste değildir. Sadece kısa bir yazıda ele alabileceğim etkili kitaplarla sınırlamaya çalıştığım bir listedir. Hatta önerilere açık olup zaman içinde belki bir seriye bile dönüşebilir.
Diğer taraftan, paylaştığım kitapların ister dil, ister içerik, ister sunum şekli, isterse oluşturduğu etkiler açısından mutlaka azımsanamayacak sayıda insanın olumlu tepkilerine ve yorumlarına sahip olduğunu söylemeliyim.
Dil olarak sadece Türkçe kitaplar ile sınırlamayı tercih ettim. Çünkü herkes farklı dillere hâkim olamayabilir. Üstelik dil tercihleri de farklı olabilir. Örneğin İngilizce kitap katacak olsaydım Piers Anthony’nin birden fazla kitabını eklerdim. Ancak maalesef bugüne kadar hiç Türkçe’ye çevrilmedi.
Bütün bunlara rağmen liste hâlâ “benim” kendime göre oluşturduğum listemdir. Yazıyı paylaşmamın amacı da bazılarını veya hiçbirini okumamış olanlara hızlı bir referans oluşturmaktır.
Hayatınızı Değiştirecek Kitaplar Listesi
Listeyi belirli bir öncelik sırasına koymadığımı söylemeliyim. Hepsinin benim hayatımdaki etkileri farklı alanlarda ve farklı seviyelerde oldu.
Listeyi bir arada görmek isteyenler için önce topluca paylaşıyorum. Ardından her biri için ayrı ayrı yorumları da devamında okuyabilirsiniz.
- Şiddetsiz İletişim | Marshall B. Rosenberg
- Beni Ödülle Cezalandırma | Dr. Özgür Bolat
- Vermek ve Almak | Adam Grant
- Az Aslında Çoktur | Leo Babauta
- Brief – Kısa ve Öz | Joseph McCormack
- Peynirimi Kim Kaptı? | Dr. Spencer Johnson
- 1984 | George Orwell
- Penguenler Adası | Anatoli France
- Şampiyonların Kahvaltısı | Kurt Vonnegut Jr.
- Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları | John Perkins
Aklınızda olsun, alternatif önerileriniz varsa onları ve açıklamalarınızı bana özelden yazabilirsiniz.
Kitaplar ve Etkileri
Listeyi yukarıda hiçbir açıklaması olmadan gördünüz. Şimdi sıra geldi kitapların kısa değerlendirmelerine…
• Şiddetsiz İletişim | Marshall B. Rosenberg
İletişim doğduğumuz andan öldüğümüz ama kadar hayatımızın önemli bir parçasıdır. Bunu doğru yapmak bizi başarıya götüren anahtardır. Ancak maalesef büyük çoğunluk iletişimin odak noktasını başka yerlere taşıdığından sürekli sorunlu bir iletişim kuruyoruz. Marshall B. Rosenberg “Şiddetsiz İletişim” kitabında çeşitli örneklerle başarılı bir iletişimin anahtarını sunuyor. Bu kitabı sadece okumak değil uygulamaya da geçirmek gerekir. Eğer uygularsanız hayatınızdaki değişimleri hemen görmeye bile başlayabilirsiniz.
• Beni Ödülle Cezalandırma | Dr. Özgür Bolat
Bu kitap sanki sadece eğitimciler için ve çocuklara yönelik bir bakışla hazırlanmış görünebilir. Ancak hem özel hem de iş hayatınızda doğrudan etkileri olacak beklemediğiniz bakış açıklarını sunuyor. Önceden bildiğinizi sandığınız bir takım ezberlerinizi bozuyor. Bu kitabı okuduktan sonra daha önce yaptığınız, hatta yapmaya devam ettiğiniz bazı davranışları hemen bırakmak isteyeceksiniz. Özellikle de çocuğunuz varsa ve sıkıntılar yaşıyorsanız yeni bakış açısı size gerçekten sıra dışı faydalar sağlayacaktır.
• Vermek ve Almak | Adam Grant
Adam Grant modern dönemin önemli kişilerinden birisidir. Kitabında insanları başarıya veya başarısızlığa götüren faktörlerden biri olarak başkalarına katkı sağlama kavramını ele alıyor. Bunu yapmanın size etkilerini, ne yaparsanız başarılı ne yaparsanız başarısız olacağınızı çok açık gerçek hayat örnekleriyle ve bilimsel bakış açısıyla sunuyor. Önce kendinizi tanımanızı ve anlamanızı, ardından yapabilirseniz davranış kalıplarınızı uyarlayarak başarıyı nasıl yakalayabileceğinizi keşfediyorsunuz. Hatta bu anlamda çevrenizde kıskandığınız ya da sinir olduğunuz insanların davranış kalıplarını bile keşfetme imkânı bulabilirsiniz.
• Az Aslında Çoktur | Leo Babauta
Günümüz dünyasının kapitalist yaklaşımının etkileriyle her yerde ve sürekli daha fazlasını istemeye yönlendirildiğimiz bir noktadayız. Az ile nasıl daha avantaja sahip olabileceğinizi, sadeleşmenin hayatınıza katacağı fırsatları burada keşfedebiliyorsunuz. Azın gücünün hayatınızı nasıl değiştirebileceğini okuduğunuzda muhtemelen kendi hayatınıza uyarlamak isteyeceksiniz. Doğal olarak hayatınız değişecek.
• Brief – Kısa ve Öz | Joseph McCormack
Eğer düz bakış açısıyla ele alırsanız sadece bir başka iletişim kitabı daha… Ancak kitabın kapağında da yazdığı gibi “daha az sözle daha çok etki bırakmak” istiyorsanız, tıpkı bir önceki kitapta bahsedildiği şekilde “az”a yönelip bu sefer de dilinizi nasıl sadeleştirebileceğinizi ve bunun etkilerini keşfedeceksiniz. İnsanların, özellikle de iş dünyasındaki yöneticilerin, görüşme yaptığınız/yapacağınız kişilerin beklentilerini anlayacaksınız. Elbette kendi hayatınıza tam anlamıyla katmak zaman alabilir. Ama bunu yaptığınızda hayatınızın bu sefer de farklı bir kısmı değişecektir.
• Peynirimi Kim Kaptı? | Dr. Spencer Johnson
Yaşamın basit gerçeklerini dört ana karakter, basit semboller ve güzel bir kurguyla anlatan, okuması çok kolay ve incecik bir kitap… Bu kadar basit bir kitabın hayatın karmaşık yapısını etkileyici bir dille anlatması, olayları ve sonuçlarını kendi hayatınızla rahatça karşılaştırabilmeniz, bunlardan ders çıkarmanız hayatınızı değiştirecek kitaplar arasında neden yer aldığını kolayca açıklayacaktır.
• 1984 | George Orwell
Hayata bakış açımızı kökünden değiştiren, “Big Brother” kavramının hayatımıza girmesini sağlayan kitap budur. Eğer hâlâ bu kavramlardan bihaberseniz algılarınızın değişeceği kesindir. Algı değişiminin sonuçları gerçekleri daha iyi anlamak olabileceği gibi paranoyanızın artması şeklinde de olabilir. Diğer taraftan hem kameralar, hem dijital ortamdaki iletişimler, hem cep telefonları derken her yerden kuşatılmış bir hayat yaşayan günümüz insanları ile kitaptaki kısıtlanmış insanların benzerliklerini fark ettiğinizde zihniniz bir daha eskisi gibi olmayacaktır.
• Penguenler Adası | Anatole France
Penguenler Adası özünde Fransız Devrimine atıfta bulunan sembolik bir kitaptır. Ancak ana başlığı olan penguenlerin insana dönüşüp bir insan toplumu oluşturmaya başlamalarından yola çıkıyor. İnsanlığın halen var olan bütün sorunlarının doğuş sebeplerini oldukça ironik bir dille ele alıyor. İnsanlığın gelişimine farklı bir bakış niteliğindeki bu kitap daha önce fark etmediğiniz noktaları gözler önüne serecek.
• Şampiyonların Kahvaltısı | Kurt Vonnegut Jr.
Sıra dışı bir kişilik olan Kurt Vonnegut Jr. aynı sıra dışılıkla yazdığı kült bir roman… Eğer klasik tarzda birisiyseniz içeriği kimi yerlerde sizi rahatsız edebilir. Ama hem dili hem de kullandığı şekillerle kolay okunurluğu inanılmaz bir hale getiriyor. Kitabın kült içeriği bir yana, yazarın dili kullanış basitliği, onları anlatırken doğrudan açıklayıcı basit şekiller çizip eklemiş olması muhtemelen daha önce görmemiş olduğunuz bir yaklaşım sunuyor. Kimileriniz okurken veya okuduktan sonra “keşke diğer kitaplar da böyle eğlenceli yazılsa” diyecektir.
• Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları | John Perkins
Her ne kadar kitapta Orta Amerika ülkeleri hikâyeleri referans alınmış olsa günümüz ekonomisinin nasıl bu hale geldiğinin, dünyanın belirli gruplarca ne kadar rahat yönetildiğinin, bizim bugün yaşadığımız sıkıntıların kökenlerinin bulunduğu bir kitap diyebilirim. Birçok şeyi nasıl elimizden yitiriyoruz ve hâlâ elimiz kolumuz bağlı kalıyor diye merak ediyorsanız cevaplarını burada bulabilirsiniz. Bu kitabı bir komplo teorisi veya gerçeklerin bir yansıması olarak ele almak sizin kararınızdır. Ancak hangisi olursa olsun bakış açınızı etkileyeceği kesindir.
Genel Değerlendirme
Her biri birbirinden değerli bu kitaplar için “birer hazine” desem sanırım abartmış olmam. Hayatınızı değiştirecek bu 10 kitap eğer kitaplığınızda yoksa mutlaka edinmelisiniz. Var ve okumadıysanız önceliklendirmeniz bahsettiğim değişimin içine kendinizi katmanız açısından faydalı olacaktır.
Benim tarzım farklı, beklentilerim ve hedeflerim ayrı, tercihlerim daha değişik gibi düşünceleriniz olabilir. Ama buraya kadar okuduysanız muhtemelen içinizde saklanan henüz fark etmediğiniz bir değişim ihtiyacınız vardır. O süreçte bir profesyonel koç olarak benim destek sağlayabileceğim durum olursa lütfen hemen iletişime geçin.
Düzenli okuyanlardan değilim ve ben istesem de ne zaman okuyacağım diyebilirsiniz. O zaman günde sadece 10 sayfa okuma kuralını uygulayın. Yılda 3650 sayfa yapar. Arada okuyamayacağınız günler de olacaktır. Ama bir yılın sonunda buradaki tüm kitapları, hatta fazlasını okumuş olacağınız garantidir.
Değişmek istiyorsanız yapmanız gereken tek şey o ilk adımı hemen ve şimdi atmaktır. Hemen harekete geçin.
Kitap okuyun, kitap okutun, kitapla kalın.
Köksal Gürkan
Profesyonel Koç, Eğitmen, PMP