Akrostiş Oluşturma aracı yaratıcı bir farkındalık oluşturur. Müşterinin kendisine ait bir değer, kavram, yaklaşım ortaya koymasına yardımcı olur.
Elbette bu çalışmayı yapmak zorunlu değildir. Müşteri istemezse veya beklentisi farklı ise gereksiz bile olabilir.
Koçluk yaparken koçların sürece katkı sağlamak amacıyla kullandıkları çeşitli araçlar vardır. Bunlarla ilgili genel açıklamaları aşağıdaki yazımda yapmıştım.
Akrostiş Oluşturma Nedir?
Akrostiş sözlükte “dizelerinin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru okunduğu zaman ortaya bir söz çıkacak biçimde yazılmış koşuk” olarak tanımlanmıştır.
Koçluğa yönelik bu araçta amacımız şiir tarzında bir içerik oluşturmak değildir. Aksine oldukça kısa, sadece birer kelimeden (nadiren iki kelimeden) oluşan ifadeler aracılığıyla akrostişi oluşturmaktır.
Bizim için akrostiş, belirli sıralı kelimelerin baş harflerinde oluşan bir sözcüğü veya sözcük grubunu ifade eder.
Örneğin Hedef Belirleme Çalışması içeriğindeki SMART kelimesi İngilizce beş farklı kelimenin baş harflerinin bir araya gelmesi ile oluşmuş bir akrostiştir.
Akrostiş Oluşturma aracı yeni bir model, kendine has bir yaklaşım, fark yaratacak ve dikkat çekecek bir çağrışım ya da odaklanılan konuyu daha etkin ele alacak bir yardımcı olarak kullanmaya yönelik bir yöntemdir.
Akrostiş Oluşturma Aracı Kullanım Şekli
Müşteri ortaya koyduğu konu, durum, ihtiyaç, sıkıntı veya marka için bunlarla alakalı ve kendine yakın bulduğu kelimeleri liste olarak oluşturur.
Oluşturulan listedeki kelimeler arasından bir seçim yapılarak akrostiş için referans kelime belirlenir. Birden fazla kelime de seçilebilir ama o zaman seçilenler önceliklendirilmelidir ve ne için kullanılacağı netleştirilmelidir.
Akrostiş oluşturma sürecinde önce referans kelime kesinleştirilir. Sonra bu kelimenin her bir harfi ile başlayan kelimeler listesi oluşturulur. Ancak bu sefer tamamen müşterinin ana odak konusuna yönelik olarak liste oluşturulur. İlişkili ya da müşteriye yakın gelen, içine sinen, anlamlı bulduğu kelimeler listede mutlaka yer almalıdır.
Akrostiş oluşturma amacıyla seçilen kelime bir sayfaya yukarıdan aşağı ve satır aralarında boşluk bırakarak yazılır. Sonra kelimenin yanına son listedeki bu harfle başlayan kelimeler yazılır. Yazılan kelimeler arasından müşteriye en çok uyanı belirlenir ve harfin karşılığı olarak kesinleştirilir. Bazen akrostiş oluşturma referans kelimesinde aynı harfin birden fazla geçtiği görülebilir. Böyle bir durumda listedeki kelimelerden en çok uyanı ilk denk gelen harf için seçilir. İkinci uyan ikinci sefer yer aldığı harf için seçilerek devam edilir. Nihai seçimden sonra boş bir sayfada akrostiş referans kelimesi dikey olarak yazılır. Kelimenin her harfine denk gelen seçim kelimesi de harfin yanına yazılır. Son olarak her harfe denk gelen kelimenin ne ifade ettiğine dair bir açıklama yazılır. Tercihen bir (maksimum 2-3) cümlelik bir açıklama eklenmesi anlamı kuvvetlendirecektir.
Akrostiş Oluşturmanın Faydaları
Bu araç yaratıcı bir farkındalık oluşturma anlamında değerli bir araçtır. Müşterinin kendisine ait bir değer, kavram, yaklaşım oluşturmasına yardımcı olur.
Kendine dikkat çekici ve hatırlatıcı bir referans yaratmak isteyenler için ideal bir araçtır. Çünkü seçtiği akrostiş müşterinin ilişkilendirdiği konuyla alâkalıysa etrafındaki veya hedefindeki kişilerin aklında kalması da oldukça muhtemeldir.
Seçilen akrostiş kimi zaman o kişi için bir marka gibi öne çıkabilir. Hatta gerçekten kendi adına marka tescili yaptırma yolunu bile seçebilir. Buna karşılık, hatalı bir seçim ve yanlış oluşturulmuş bir akrostiş marka değerine zarar da verebilir.
Akrostiş oluşturma her zaman öne çıkacak bir marka gibi olmayabilir. Kimi zaman da seçilen bir konuya odaklanma amacıyla kullanılabilir. Bu durumda müşterinin konuya derinlemesine odaklanmasını, o konuyla ilgili kafasında yer eden ana konuları seçtiği akrostiş referans kelimesi bakışıyla değerlendirmesini de sağlar.
Elbette akrostiş oluşturmanı faydaları bunlarla sınırlı değildir. Kullanırken değişik yaklaşımlar çok daha fazla bakış açısı kazandırabilir.
Sonuç
Tüm koçluk araçları gibi Akrostiş Oluşturma da bir araçtır. Müşteriye ve sürece sağlayacağı katkı kadar önemli ve değerlidir. Kullanılacağı zaman müşterinin beklentisi sorulmalı, onayı alınmalı ve aynı zamanda katacağı değer de önceden sorgulanmalıdır.
Eğer koçluk alan birisi veya müşterim olarak bu yazıyı okuyorsanız öncelikle bunu en az bir kere benimle veya kendi koçunuzla birlikte uygulayın. Birlikte çalıştıktan sonra kendi başınıza çok daha etkin olarak ilerleyebilirsiniz.
Eğer yeni bir koçsanız bana ulaşın ve birlikte araçlar üzerine bir çalışma yapalım. Böylece koç olarak gelişiminize katkı sağlayacak bu ve benzeri bir çok araçla ilgili deneyimler elde edebilesiniz.
Hepiniz sevgiyle, mutlulukla ve koçlukla kalın.
Köksal Gürkan
Profesyonel Koç, Mentor, Eğitmen, PMP®