SWOT Analizi, kişinin veya konunun güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek, fırsat ve tehditleri saptamak için kullanılan stratejik bir araçtır.
Sadece koçlukta değil örneğin mentorlukta, proje yönetiminde ve daha birçok alanda kullanılan araçlardan bir tanesidir.
Bütünsel bir çalışma olarak da, özele indirgenmiş konular için de ayrı ayrı yapılabilir. Çıkan sonuçlara göre ele alınıp konuşulması gereken konuları belirlemek için de kullanılabilir.
Elbette bu çalışmayı yapmak zorunlu değildir. Müşteri istemezse veya beklentisi farklı ise gereksiz bile olabilir.
Koçluk yaparken koçların sürece katkı sağlamak amacıyla kullandıkları çeşitli araçlar vardır. Bunlarla ilgili genel açıklamaları aşağıdaki yazımda yapmıştım.
SWOT Analizi Nedir?
Ele alınan kişinin veya konunun güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek, iç ve dış çevreden kaynaklanan fırsat ve tehditleri saptamak için kullanılan stratejik bir tekniktir.
SWOT ifadesi İngilizce kelimelerin baş harflerinin bir araya gelmesinden oluşturulmuştur:
(S) Strenghts (Güçlü Yanlar): Güçlü/üstün olduğu yönlerin tespit edilip listelendiği alandır.
(W) Weaknesses (Zayıf Yanlar): Güçsüz/zayıf yönlerin tespit edilip listelendiği alandır.
(O) Opportunities (Fırsatlar): Sahip olunan fırsatların belirlenip listelendiği alandır.
(T) Threats (Tehditler): Karşı karşıya olunan veya potansiyel tehditlerin listelendiği alandır. (Not: Bu alanı sonradan C – Challenges “Zorluklar” olarak revize eden kimi kaynaklar da var.)
Her alan ayrı ayrı ele alınarak bütüne ulaşılır ve bütünsel olarak değerlendirilir.
SWOT Analizi Kullanım Şekli
Bu analiz hem tek başına hem de koçunuzla birlikte yapabileceğiniz bir çalışmadır. Hemen her konu için uygulayabilirsiniz.
Ele alınan konu farklı açılardan değerlendirerek aklınıza gelen tüm güçlü yanlar, zayıf yanlar, fırsatlar ve tehditleri aklınızda herhangi bir filtreye takılmaksızın yazarak hazırlanır.
Sırayla Güçlü Yanlar, Zayıf Yanlar, Fırsatlar ve Tehditler ele alınarak içerik oluşturulur.
Bugüne yönelik çalışılırsa o andaki mevcut durumu yansıtır. Geleceğe dönük projeksiyon amacıyla yapılırsa gelecekte ulaşılmak/olmak istenen durumu yansıtır.
İhtiyaç duyulduğunda yapılabileceği gibi periyodik olarak da kontrol amaçlı yapılabilir.
SWOT Analizi İçerik Detayları
SWOT Analizi içeriğinde yer alan alanlara dair detaylar ve bunlarla ilgili fikir verici sorular aşağıda yer almaktadır.
Güçlü Yanlarımız
Sahip olunan avantajlar, önceki referans başarılar, kişinin kimliğini tanımlayan özellikler, diğerlerinden farklı kılan detaylar, ortamdan kaynaklı avantajlar, sahip olduğumuz kaynaklar, vb. olumlu yönler buraya yazılır.
Örnek Sorular:
- Sahip olduğumuz avantajlar nedir?
- Farklılıklarımız neler?
- Potansiyelimiz nedir?
- Neleri iyi yaparız?
- Hangi kaynaklara kolay ulaşım imkanımız var?
- Dışarıdan bakanlar bizim hangi yönümüzü kuvvetli görür?
- En iyi olduğumuzu düşündüğümüz yanlarımız nelerdir?
Zayıf Yanlarımız
Geliştirilmesi gereken yönler, eksik kalınan özellikler, diğerlerini bizden farklı kılan detaylar, ortamdan kaynaklı olumsuzluklar, sahip olunmayan kaynaklar, vb. olumsuz yönler buraya yazılır.
Örnek Sorular:
- Geliştirmeniz gereken yönlerimiz nelerdir?
- Neleri kötü yaparız veya yaptığımızı düşünüyoruz?
- Nelerden kaçınmalıyız?
- Dışarıdan zayıf gözüken yönlerimiz neler olabilir?
- Mali zorluklarımız nelerdir?
- Yetersizliğimiz varsa geliştirilmesi gereken yanlarımız nelerdir?
Fırsatlar
Yapacaklarımız, sunacaklarımız, elde edeceklerimiz, kazanacaklarımız, vb. fırsatları buraya yazınız.
Örnek Sorular:
- İyi fırsatlar nerede Ve nasıl bulunur?
- Etrafımızda gelişmekte olan süreçler ve eğilimler nelerdir?
- Her gün yapmakta olduğumuz şeyi daha farklı yapmakla tehditleri fırsata çevirme durumumuz olabilir mi?
Tehditler
Karşımıza çıkacak engeller, işimizi veya planımızı durduracak durumlar, olası başarısızlık sebeplerimiz, kaybedeceklerimiz, kaçırabileceğimiz fırsatlar, vb. tehditleri buraya yazılır.
Örnek Sorular:
- İlerlememizin önündeki mevcut ve potansiyel engeller nedir?
- Rakiplerimizde tehdit edici gelişmeler var mı?
- Bize zarar verici faktörler nelerdir?
- Ekonomik, teknolojik, çevresel, vb. tehditler nelerdir?
- Müşterilerimizi rakiplere kaptırma riskimizi nasıl ortadan kaldırabiliriz?
SWOT Analizi Kullanımının Faydaları
Bu analiz hem tek başına hem de koçunuzla birlikte yapabileceğiniz, hemen her konu için uygulayabileceğiniz bir çalışmadır.
- Bir konuyu tüm yönleriyle ele almayı sağlar.
- İlgili tüm bilgileri tek bir tabloda toparlayıp görebilmeyi sağlar.
- Hem iç hem de dış kaynaklarla etkileri ele alma fırsatı verir.
- Hem olumlu hem de olumsuz açılardan bakma imkânı tanır.
- Sorunları tanımlamada etkilidir.
- Çözümleri bulma konusunda yardımcıdır.
- Çoğu zaman konuyla ilgili unutulabilecek bir bilgi kalmamasını sağlar.
- Konuları anlaşılır hale getirir.
- Bütünsel algılama kolaylığı sağlar.
- Kavramları somutlaştırır.
İhtiyaç duyduğunuz zaman, içeriğini açık ve kapsamlı bir şekilde doldurduğunuzda oldukça etkili ve yararlı araçtır.
Sonuç
Tüm koçluk araçları gibi SWOT Analizi de bir araçtır. Müşteriye ve sürece sağlayacağı katkı kadar önemli ve değerlidir. Gerektiği yerde ve zamanda kullanılmalı ve aynı zamanda katacağı değer de önceden sorgulanmalıdır.
Eğer yeni bir koçsanız bana ulaşın ve birlikte araçlar üzerine bir çalışma yapalım. Böylece koç olarak gelişiminize katkı sağlayacak bu ve benzeri bir çok araçla ilgili deneyimler elde edebilesiniz.
Hepiniz sevgiyle, mutlulukla ve koçlukla kalın.
Köksal Gürkan
Profesyonel Koç, Mentor, Eğitmen, PMP®