Perspektif Çalışması müşterinin kendisine, duruma, olaya, konuya farklı bir noktadan bakması üzerine kurulu bir koçluk aracıdır.
Bu çalışmayı yapmak zorunlu değildir. Müşteri istemezse veya beklentisi farklı ise gereksiz bile olabilir.
Koçluk yaparken koçların sürece katkı sağlamak amacıyla kullandıkları çeşitli araçlar vardır. Bunlarla ilgili genel açıklamaları aşağıdaki yazımda yapmıştım.
Perspektif Çalışması Nedir?
Tek başına Perspektif kelimesi nesnelerin uzaktan görünüşünü ifade etmektedir. Perspektif Çalışması da müşterinin kendisine, duruma, olaya, konuya farklı bir noktadan bakması üzerine kurulu bir koçluk aracıdır.
Perspektif Çalışması aracı farklı bakış açıları üzerinden müşterimizin o anki konuyla bağlantılı olarak ne hissettiğini, dışarıdan bakması sayesinde görecekleri, yeni edineceği görüşler sayesinde farklı yapabileceğini belirlemek üzere kullanılabilecek bir araçtır.
Aynı zamanda, bu araç tamamen bağımsız bir kişisel değerlendirme aracı olarak da ele alınabilir. Müşterinin paylaşacağı detaylara göre ortaya çıkan bilgiler üzerinden, ele alınıp konuşulması gereken konuları belirlemek için de kullanılabilir.
Perspektif Çalışması Aracı Kullanım Şekli
Perspektif Çalışması aracı öncelikle konunun tanımlanması ile başlar. Müşteri konu ile ilgili görüşlerini, sıkıntılarını, beklentilerini paylaşır. Sonra, koç onu farklı noktalardan baktıracak yaklaşımlar sunar. Farklı noktalardan kendisinin ve konunun değişik görünüşleri üzerine değerlendirmeler yapılarak koçluk akışları içinde devam edilir.
Perspektif Çalışması Uygulama Yöntemi
Müşterinin o seanstaki konusunu kendi bakış açısıyla aktarması ile başlar. Konuyu bütünsel olarak ele aldıktan sonra müşteriye kendisini bulunduğu yerden 5-10 metre uzaktan baktığını ve bu görüşmeyi izlediğini hayal etmesi söylenerek devam edilir. Bu yaklaşımda kendisinin oturduğu yeri bulunduğu odanın kapısından görecek şekilde izlediği de söylenebilir.
İlk seviye olan bu dışarıdan izleme konumunda konuyu anlatan kişi olarak kendisini, dışarıdan dinleyen biri olarak anlatılan konuyu, dışarıdan çözüm önerecek farklı biri olarak alternatif çözüm önerilerini ve yaklaşımlarını paylaşması istenir. Akışta paylaştıkları ile konu bir ilerletilir.
Birinci seviye dışarıdan bakma ve değerlendirme süreci tamamlandıktan sonra bu yaklaşım bir kademe daha ileri taşınır.
İkinci seviyede başta konuyu paylaşan kendisini ve o paylaşımı biraz uzaktan izleyen kişi olarak değerlendirme yapan ikinci kişiyi, pencerenin dışından veya belki odayı izleyen bir kameradan tamamen dışarıdan gören üçüncü bir kişi olarak görmesi ve her şeyi gözden geçirmesi istenir.
Üçüncü kişi olarak yapılan değerlendirmelerde müşterinin tamamen kendisini olaydan ve konudan soyutlaması ve sadece yapılan yorumları nesnel bir bakış açısıyla görebilmesi hedeflenmektedir. Bu seviyede müşteri yavaş yavaş ilk heyecanı, korkuları, stresi, hırslarını bir kenara bırakacaktır. Yani hemen hemen tüm ilksel tepkilerinden arınmış yorumlar yapmaya başlayacaktır. Daha sakin bir havada ilk konuya ve değerlendirmelerine bakabilecektir. Bu akışta koç dışarıdan gözlem yapan ikinci kişi veya üçüncü kişi rolünde olamaz. Dışarıdan gözlem yapan kişi rolleri her zaman müşteriye aittir. Koç tamamen tarafsız bir yaklaşımla konuları ve değerlendirmeleri ele almak zorundadır.
Değerlendirme
Perspektif Çalışması yaklaşımı hayatımızda her zaman bize alternatif bakış açıları sunar. Bunların farkında olmak ve dışarıdan gözlem yeteneği kazanmak hayatımızı kolaylaştırabilir.
Koçlar müşterilerinin hayatlarını kolaylaştırıcı ve geliştirici aksiyonları belirlemelerine ve bu yönde ilerlemelerine destek olurlar. Müşteriler de zaten genellikle bu desteği bulmak için koça gelirler.
Ortaya çıkan konular klasik koçluk yaklaşımlarıyla ele alınır. Müşteri ile mutabık kalınarak, hemen sıcağı sıcağına konuşmak gerekenler aynı seansta ele alınır. Diğer konular ise sonraki seanslarda gündeme dâhil edilir.
Sonuç
Tüm koçluk araçları gibi Perspektif Çalışması Aracı da bir araçtır. Müşteriye ve sürece sağlayacağı katkı kadar önemli ve değerlidir. Kullanılacağı zaman müşterinin beklentisi sorulmalı, onayı alınmalı ve aynı zamanda katacağı değer de önceden sorgulanmalıdır.
Eğer koçluk alan birisi veya müşterim olarak bu yazıyı okuyorsanız öncelikle bunu en az bir kere benimle veya kendi koçunuzla birlikte uygulayın. O zaman esasını öğrendikten sonra kendi başınıza ilerleyebilirsiniz. Başlangıçta tek başınıza ne olduğunu ve nasıl anlam yükleneceğini bilmeden yaparsanız beklentinize uygun sonuçlar alamayabilirsiniz.
Eğer yeni bir koçsanız bana ulaşın ve birlikte araçlar üzerine bir çalışma yapalım. Böylece koç olarak gelişiminize katkı sağlayacak bu ve benzeri birçok araçla ilgili deneyimler elde edebilesiniz.
Hepiniz sevgiyle, mutlulukla ve koçlukla kalın.
Köksal Gürkan
Profesyonel Koç, Mentor, Eğitmen, PMP®